نام علمی: Crocus sativus
نامهای فارسی: زعفران
اسامی انگلیسی: Saffron, True Saffron, Dye Saffron, Crocus
نامهای عربی: الزعفران، کروکو
زعفران متعلق به خانواده زنبق (Iridaceae) میباشد. کلاله و خامه زرشکی رنگ گل این گیاه جمعآوری و خشکانده میشود و از آن برای چاشنی، ادویه، رنگ دهی غذاها و نوشیدنی نیز استفاده میشود. این گیاه سالهاست که به عنوان گران بهاترین ادویه جهان می باشد و به خاطر رنگ زرد و قیمت بالایی که دارد به ادویه طلایی معروف شده است. کلاله آن متشکل از چندین ترکیب فرارمی باشد که از مهمترین این ترکیبات می توان به ترکیب سافرانال اشاره نمود که عطر منحصر به فرد زعفران مربوط به این ترکیب میباشد و مسئول رنگ زعفران ترکیب کارتنوییدی کروسین می باشد و سایر ترکیبات کارتنوییدی از قبیل زآتین، لیوپن، آلفا و بتا کاروتن نیز دراین گیاه وجود دارد. همچنین این گیاه منبع بسیارغنی ازمواد معدنی مانند مس، پتاسیم، کلسیم، منگنز، آهن، سلنیوم، روی و منیزیم نیز می باشد. ترکیبات دارویی موجود در این گیاه از ادوار گذشته مورد توجه اکثر مکاتب طبی بوده و در درمان بسیاری از بیماری ها توصیه می شد.
خواص و اثرات مهم درمانی:
• ضد انعقاد خون
• ضد افسردگی
• ضد سرطان
• تقویت سیستم ایمنی بدن
• بدن را در مقابل عفونتها محافظت مینماید
• درمان و بهبود بیماری آسم
• درمان گرفتگی عضلات
• کاهش استرس
• درمان کم خونی و نارسایی قلب
• رفع اضطراب
این گیاه متعلق به مناطق مدیترانه، جنوب اروپا و غرب آسیا می باشد. در حال حاضر کشور ایران بیشترین میزان تولید و صادرات این محصول را در اختیار دارد.